سازشناسی ایرانی (آذربایجان شرقی)
گارمان
معرفی
گارمان یکی از سازهای روسیه و قفقاز است که از دستۀ آکوردئون‌ها به‌حساب می‌آید.
گارمان در آذربایجان ایران نیز رواج دارد، بطوریکه در جشن‌ها و عروسی‌های آذری نقش مهمی را ایفا می‌کند.
ساختار
گارمان ساختاری شبیه به آکاردئون دارد و از یک فانوس برای تأمین هوای ساز و دو جعبه در دو طرف فانوس تشکیل شده است.
جعبۀ سمت راست کلاویه‌هایی مانند پیانو، و جعبۀ سمت چپ کلاویه‌هایی دکمه‌مانند دارد.
داخل هر دو جعبه مکانیسم‌هایی برای به صدا درآوردن زبانه‌ها وجود دارد.
هر کلاویه به چند زبانه متصل است.
ردیف زبانه‌ها به پُلانکا معروف است و در گارمون چهار، پنج یا شش پلانکا وجود دارند.
وجه تمایزها با آکاردئون
تکنیک اجرایی گارمون تا حدودی با آکاردئون متفاوت است.
گارمون حاصل تغییراتی است که در جمهوری آذربایجان در آکاردئون برای سازگاری آن با موسیقی آذربایجان ایجاد شده و احتمالا در نیمۀ دوم قرن نوزدهم میلادی به آذربایجان وارد شده است.
این ساز در آذربایجان شرقی نیز متداول شده است.
وسعت صدا
وسعت صوتی گارمون در حدود دو اکتاو و چند نت است.
وظیفۀ این ساز در درجۀ اول اجرای ملودی است.
دکمه‌های دست چپ گارمون برخلاف آکاردئون فقط امکان اجرای یک صدا را بر عهده دارند که این صدا نوعی واخوان محسوب می‌شود.
مأخذ: برگرفته از کتاب سازشناسی ایرانی